Małopolska ma nowe obiekty wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO!

Cerkiew św. Jakuba Młodszego Apostoła w Powroźniku, cerkiew Opieki Bogurodzicy w Owczarach, cerkiew św. Paraskiewy w Kwiatoniu, cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach Wyżnych, Kopalnia Soli w Bochni oraz Zamek Żupny w Wieliczce (dopisane do istniejącej już na liście Kopalni Soli w Wieliczce) to nowe obiekty z Małopolski, które zostały właśnie wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO!Decyzja w tej sprawie zapadła na 37. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, która odbyła się w Phnom Penh w Kambodży. Na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wpisano także drewniane cerkwie z Podkarpacia i ukraińskim regionie Karpat. Był to pierwszy wpis polskich zabytków na Listę UNESCO od 7 lat – ostatnio, w 2006 r., wpisano na nią Halę Stulecia we Wrocławiu.
Wpis Kopalni Soli w Wieliczce rozszerzono o kopalnie w Bochni i Zamek Żupny - pod wspólną nazwą „Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni". Inicjatywę w tej sprawie podjęła dyrekcja kopani soli w Bochni przy ścisłej współpracy dyrekcji kopalni soli w Wieliczce oraz Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce. Koordynacji opracowania i nadzoru nad kształtem wniosku podjął się Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Kopalnia w Bochni powstała w połowie XIII w. Strefę zabytkową stanowią 3 szyby: Sutoris (z połowy XIII w.), Campi (z połowy XVI w.) i Trinitatis (z początku XX w.) oraz 9 poziomów, usytuowanych pod powierzchnią terenu. Niezwykle cenną spuściznę kultury duchowej bocheńskich górników stanowią podziemne kaplice i miejsca kultu religijnego.
O wpis 16 drewnianych cerkwi - polskich i ukraińskich - przez iele lat starał się NID wraz z przedstawicielami strony ukraińskiej: Państwowym Historyczno-Architektonicznym Rezerwatem w Żółkwi oraz Naukowo-Badawczym Instytutem badania Zabytków w Kijowie.
Zagadnienia związane z ochroną dziedzictwa narodowego są bardzo ważnym czynnikiem polityki rozwoju państwa. Dlatego właśnie strona polska i ukraińska od 2009 roku prowadziły starania o to, by drewniane cerkwie znalazły się prestiżowej Liście UNESCO. Efektem tej współpracy jest sukces, jakim jest ich docenienie przez międzynarodową społeczność. Dzięki temu te niezwykle cenne obiekty zyskają dodatkową promocję – podkreśla Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski.
Nowy seryjny wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO obejmuje 8 obiektów z terenu Polski. Są to: cerkiew św. Paraskiewy w Radrużu, cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu, cerkiew św. Michała Archanioła w Smolniku, cerkiew św. Michała Archanioła w Turzańsku (wszystkie na Podkarpaciu) oraz cerkiew św. Jakuba Młodszego Apostoła w Powroźniku, cerkiew Opieki Bogurodzicy w Owczarach, cerkiew św. Paraskiewy w Kwiatoniu, cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach Wyżnych (wszystkie w Małopolsce). Pozostałe 8 znajduje się po ukraińskiej stronie granicy. Są to: z obwodu lwowskiego - cerkiew Zesłania Ducha Świętego w Potyliczu, cerkiew Św. Dymitra w Matkowie, cerkiew Świętej Trójcy w Żółkwi, cerkiew Św. Jerzego w Drohobyczu, z obwodu iwanofrankowskiego - cerkiew Św. Ducha w Rohatyniu, cerkiew Narodzenia Theotokos w Werbiążu Niżnym, z obwodu zakarpackiego - cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Jasinie i cerkiew Św. Michała Archanioła w Użoku.
Cerkwie zlokalizowane są w północnej strefie Karpat Zachodnich. Najstarsze pochodzą z końca XV i początku XVI wieku. Świątynie te stanowią najdoskonalsze osiągnięcia drewnianej architektury cerkiewnej swych czasów, do dziś zdumiewając skomplikowanymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi. Różnorodność form i typów, doskonałość ciesielskich rozwiązań konstrukcyjnych oraz odmienność stylistyczna - to właśnie wyróżnia drewniane budownictwo cerkiewne w obszarze polskich i ukraińskich Karpat od drewnianego budownictwa sakralnego pozostałej części Europy.
Obecnie na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znajduje się 14 dóbr z terenów Polski z czego z Małopolski:
• Auschwitz Birkenau, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady
• Drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim rejonie Karpat: Powroźnik, Owczary, Kwiatoń, Brunary Wyżne
• Historyczne centrum Krakowa
• Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy
• Kościoły drewniane południowej Małopolski: Binarowa, Blizne, Dębno, Sękowa, Haczów, Lipnica Murowana
• Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni

Źródło: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
www.malopolska.pl